Naša ekskluziva! Ivanka Apostolova Baskar u DHKP-ovoj rezidenciji radi na prijevodima dramskih tekstova mladih hrvatskih autora Anite Čeko, Ivane Vuković i Filipa Jurjevića. Bacite pogled na prevedene ulomke!
ДАЛЕКУ Е КАНДАХАР Анита Чеко
Ликови: Луце (15) Тони (14) Мама (42) Тато (45) Баба (70)
дејствието се одвива во 2014 година во град во Далмација
дневна соба Мама, Луце и Тони се собрале околу лаптопот. Се обидуваат да зaвземат најдобар агол на гледање и да воспостават видео комуникација со татo кој е на другиот крај на светот. Чекај, вклучи камера. Ало? Поттргни се. Ало? Еееј! Вклучи го микрофонот. Тато? Ало! Ве слушам! Па кај си? Само што повежбав малку... имам слободен ден... Како си? ... еве се стемни ... Тато? Ни се губиш. Тука сум! Ти пораснала брадата! Дали е опасно таму? ... сигналот... Е баш добро му стои! Добро ти стои! ... теренец сум... Слабо те слушаме! ... пилешко... ориз... Тато! Гаси ја камерата! Успорува. Како ти е таму? ... се смеевме... крава... Те прашуваме како ти е таму? Ништо не не’ слуша. ...нашиот возач... ха-ха-ха... Се смее. Тато не знаеме за што зборуваш. Не те слуша. Тато? Ајде, пиши му. Што да му пишам? Ќе блокира. Пиши! Каде? Тука долу. Ама што? Да ни се јави кога ќе му се подобри сигналот. ... Тони: Те молам Боже сигналот да му се подобри и те молам да ни се јави ... Ете, ќе ги однесам сликичките во задругата. Ако ништо не му се случи до лето, ќе ја однесам и кутијата со војници. Со сите војници. Секако дека ќе ги подарам, што ќе ми се. Шалот од Ливерпул? Кутијата или шалот од Ливерпул? И двете? Вака: веднаш ги давам сите вишок сликички и целиот албум. И уште нешто со тоа? Или тоа второто да го оставам за на лето? Шалот од Ливерпул за на лето? Кутијата? Неа прво? Или сега сликичките, а кутијата на лето. Шалот во зима? Па, до кога ќе треба да се одлучам? | DALEKO JE KANDAHAR Anita Čeko
lica: Luce (15) Toni (14) Mater (42) Ćaća (45) Baba (70)
radnja se odvija unutar 2014. godine u gradu u Dalmaciji
dnevni boravak Mater, Luce i Toni okupljeni su oko laptopa. Pokušavaju zauzeti najbolji kut gledanja i uspostaviti videopoziv s ćaćom koji je na drugom kraju svijeta. Čekaj, stisni kameru. Halo? Pomakni se. Halo? Eeej! Uključi mikrofon. Tata? Halo! Čujem vas! Pa di si? Taman malo vježbao... dan slobodno... Kako si? ... pao mrak ... Tata? Ispadaš nam. Tu sam! Narasla ti brada! Je li opasno tu? ... signal... Baš mu dobro stoji. Baš ti dobro stoji! ... terenac... Slabo te čujemo! ... piletina... riža... Tata! Gasi kameru! Usporava. Kako ti je tu? ... smijali... krava... Pitamo kako ti je tu? Ništa on nas ne čuje. ...naš vozač... Ha-ha-ha... Smije se. Tata, ne znamo o čemu pričaš. Ne čuje te. Tata? Daj, piši mu. Šta da mu pišem? Zablokirat će. Piši! Di? Tu dole. A šta? Da se javi kad mu signal bude bolji.
... Toni: Molim te Bože da mu signal bude bolji i molim te da nam se javi... Evo, dat ću sličice u udrugu. Ako mu se ništa ne dogodi do lita, dat ću i kutiju s vojnicima. Sve vojnike. Naravno da ću dat, šta će mi to. Šal od Liverpoola? Kutiju ili šal od Liverpoola? Oboje? Ovako: sad odma sve viška sličice i cili album. I još nešto uz to? Ili to drugo ostavit za lito? Liverpoolov šal na lito. Kutiju? Nju prvu? Ili sličice sad, pa kutiju na lito. Šal na zimu? Dokad bi triba odlučit? |
МОЖЕШ ДА СТАНЕШ СЕ’ ШТО ЌЕ ПОСАКАШ Ивана Вуковиќ
Жешко попладне. Сите спијат. Освен девојчињата. Тие си играат. Но денеска е прежешко за таквите игри, затоа тие си играат со оние познати работи. Прво Лена ја чека Мара да излезе. И ја чека. Додека чека си мрмори нешто за себе. Ја вежба играта.
ЛЕНА: Што се случува кога жена ќе падне по скали? Ништо, ако пивата не се искршат. Дали знаеш што прави жена со празна хартија во раце? Ги чита своите права! Мујо го прашува Хасо: Хасо болане, што е тоа Ден на жените? Тоа ти е исто како ноќ на вештерките ама денски. МАРА: Мама вели да бидеме тивки. ЛЕНА: (шепотејќи) Не му верувај никому кој може да крвари пет дена и да остане жив! МАРА: Таа навистина многу крвари.
Лена и Мара прават гримаса за обемно крварење. Лена прсна да се смее.
ЛЕНА: Не ти е смешно? МАРА: Не. ЛЕНА: Зошто? МАРА: Неубедливо е. ЛЕНА: Јас сум неубедлива? МАРА: Да, ти си неубедлива. ЛЕНА: Што да правиме тогаш? МАРА: Па нешто полесно. ЛЕНА: Дали ти крвариш?
Мара не одговара. Лена и Мара мрзеливо ја вртат бројчаницата.
ЛЕНА И МАРА: Сол макарон сол, фе, ре, дон, марион, марион, лео, лео, тин, тин, лео, лео, тин, тин, уан, ту, три, маваш ти! (…)
Лена и Мара прснаа да се смеат на зборот „задник.'' Извесно време се туркаат со стапалата.
ЛЕНА: Мара? МАРА: Молам Лена? ЛЕНА: Знаеш ли како момчињата мочаат кога се надвор? МАРА: Како? ЛЕНА: Го вадат и мочкаат. Знаеш ли како мочаат девојчињата? МАРА: Како? ЛЕНА: Трпат. МАРА: Треба да кажеш „мократ’’. ЛЕНА: Зошто? МАРА: Само девојчињата велат „мократ’’. ЛЕНА: Знаеш ли како мократ девојчињата? МАРА: Цврсто! ЛЕНА: Знаеш ли како мократ девојчињата!? МАРА: Решително! ЛЕНА: ЗНАЕШ ЛИ КАКО МОКРАТ ДЕВОЈЧИЊАТА?? МАРА: Не врескај! Похрабро! ЛЕНА: (со машки глас) Знаеш ли како мократ девојчињата? МАРА: Што е тоа? ЛЕНА: Не знам. МАРА: Знаеш ли што е ова? ЛЕНА: Кондоми со вкус на ибупрофен. МАРА: Дали знаеш за што се? ЛЕНА: За што се? МАРА: За кога ја боли главата. ЛЕНА: (возрасно) Тоа ѝ е потребно на мајка ми, нејзе постојано ја боли главата. (со својот глас) Убедливо е сега? МАРА: Така, така. Кој ти го кажа тоа? ЛЕНА: Па сите жени, нив секогаш ги боли главата. МАРА: Навистина? ЛЕНА: Сакаш виц? МАРА: Сакам. ЛЕНА: Што е Ноќ на вештерките? МАРА: Што е? ЛЕНА: Исто што и Ден на жената само во темница. МАРА: Ајде уште еден. ЛЕНА: Зошто бабите не носат мини здолништа? МАРА: Зошто? ЛЕНА: Да не им се видат градите. МАРА: Ајде уште еден! ЛЕНА: Ќе мораш и ти со мене. МАРА: Океј. ЛЕНА: (предупредување) Сериозен е. МАР: Ама и смешен? ЛЕНА: Многу. Дали си спремна? Мара детски ја ниша главата. | MOŽEŠ BITI SVE ŠTO ŽELIŠ Ivana Vuković
Vruće je poslijepodne. Svi spavaju. Osim djevojčica. One se igraju. Ali danas je prevruće i za takvu igru pa se igraju dodavajući se već poznatim riječima. Prvo ipak Lenu čeka Maru da izađe. I čeka. Dok čeka, brblja sebi u bradu. Vježba igru.
LENU: Šta se dogodi ženi kad padne niz stepenice? Ništa ako su pive čitave. A znaš šta žena radi s praznim papirom u rukama? Čita svoja prava! Pita Mujo Hasu: Bolan Haso, šta je to Dan žena? To ti je isto kao Noć vještica, ali po danu. MARA: Kaže moja mama da budemo tiše. LENU: (šapće) Ne vjeruj nikome ko može krvariti pet dana i ostati živ! MARA: Ona baš puno krvari.
Lenu i Mara naprave grimasu obilnog krvarenja. Lena prasne u smijeh.
LENU: Nije ti smiješno? MARA: Ne. LENU: Zašto? MARA: Neuvjerljivo je. LENU: Ja sam neuvjerljiva? MARA: Da, ti si neuvjerljiva. LENU: Što ćemo onda? MARA: Nešto lakše. LENU: Jel ti krvariš?
Mara ne odgovara. Lenu i Mara lijeno vrte brojalice.
LENU I MARA: En ten tini, sava, raka, tini, sava, raka, tika-taka, bija, baja, buf! (…)
Lenu i Mara prasnu u smijeh na riječ ‘’guzica’’. Neko vrijeme se gurkaju stopalima.
LENU: Mara? MARA: Molim, Lenu? LENU: Znaš kako dječaci piške kad su vani? MARA: Kako? LENU: Izvade ga i piške. Znaš kako djevojčice piške? MARA: Kako? LENU: Trpe. MARA: Moraš reć ‘’pišaju’’. LENU: Zašto? MARA: Samo curice kažu ‘’piške’’. LENU: Znaš kako djevojčice pišaju? MARA: Čvršće! LENU: Znaš kako djevojčice pišaju!? MARA: Odlučnije! LENU: ZNAŠ KAKO DJEVOJČICE PIŠAJU?? MARA: Ne viči! Hrabrije! LENU: (muškim glasom) Znaš kako djevojčice pišaju? MARA: Što je to bilo? LENU: Ne znam. MARA: A znaš ti šta je ovo? LENU: Kondomi s okusom ibuprofena. MARA: A znaš li za šta? LENU: Za šta? MARA: Za kad je boli glava. LENU: (odraslo) To treba mojoj mami, nju stalno boli glava. (svojim glasom) Uvjerljivije? MARA: Tako tako. Tko ti je to rekao? LENU: Sve žene uvijek boli glava. MARA: Stvarno? LENU: Hoćeš vic? MARA: Hoću. LENU: Što je Noć vještica? MARA: Što? LENU: Isto što i Dan žena samo po mraku. MARA: Aj još jedan. LENU: Zašto babe ne nose mini suknje? MARA: Zašto? LENU: Da im se ne vide sise. MARA: Aj još jedan! LENU: Morat ćeš i ti sa mnom. MARA: Ok. LENU: (upozorenje) Ozbiljan je. MARA: Ali i smiješan? LENU: Jako. Jesi spremna? Mara dječje kima glavom. |
куќа Филип Јурјевиќ
“What kind of house is this”, he said “Where I have come to roam?”
Попис на ликови маж, неандерталец професор, сапиенс жена, доброволец ќерка, неразбрана полковник, постар тинејџер пензионер, млад тинејџер хипик, љубовник господин во розово одело, управител
пустина. рамка од врата со врата. хипикот, е валкан и расплакан. со гитара на рамо. се обидува да земе здив. тешко подголтнува. од подот крева нечив скалп со долга коса. цврсто го притиска.
хипикот: одам низ пустина со папагал на рамо. нозете ми тонат во песок, песокот е жежок. одам кон оазата, но штом стигнам до неа, неа ја снемува.
господинот во розево одело поминува преку сцената
хипикот: и така одам кон многу оази, но ниту една не е вистинската. жеден сум. (подголтнува) вода.
господинот во розево одело повторно влегува. носи хартија. го гледа хипикот. стои на сцената и нешто означува на хартијата. излегува.
хипикот: сонувам кокос на стебло. сонувам топол остров. сонувам колонијализам за сиромашни. немам вода. ме боли рамото и ми се распаѓа. го погледнувам папагалот. го погледнувам, но во неговите очи не гледам ништо. го гризам. ги чувствувам месото и крвта. метал. го прегризнувам. го цицам. но потоа ми се повраќа. (се обидува да не поврати) хоризонтот е ист од сите страни. песокот во устата е сува крвава бљувотина. (се гуши) се лепи за мене. ме покрива.
господинот во розево одело поминува, го мести рефлекторот. го осветлува хипикот, добро го осветлува.
хипикот: се борам и повторно го фаќам папагалот. но тој е без очи! се’ гние и се’ се распаѓа. парчиња ми паѓаат низ прстите. не знам како се најдов тука. жеден сум и немам вода. не знам што правам. жеден сум. сакам вода. сакам се’ од ново. не можам да мислам. не знам како се најдов тука. не можам да се сетам. не разбирам!
господинот во розево одело го набљудува хипикот. запишува уште нешто, а потоа се повлекува на страна и го исклучува штекерот. темница.
професор и боздоган
зелен линолеум, браон просторија. кујна, како продолжување на просторијата. маж, незбричен, седи на фотелја. околу неговите нозе, зад неговата кичма и под неговите ребра, има шишиња од испиен алкохол, претежно пиво. професорот, уреден и свежо избричен, чекори низ просторот.
професорот: дали знаеш дека на ова место живееле неандерталци?
мажот не одговара.
професорот: само тие живееле тука. и не биле глупави. имале големи мозоци. се грижеле за фамилијата, за постарите и немоќните... ловеле во групи, употребувале оружје и орудие, живееле во заедници. една жена антрополог, рекла дека цивилизацијата почнува со првата излечена коска, која што е пронајдена. а тоа значи дека нашава цивилизација започнала со неандерталците.
мажот, пие.
професорот: дали знаеш што значи хомо сапиенс? мажот: не. професорот: мудар човек. така те нарековме. неандерталците биле издржливи и силни. мажот: па зошто тогаш ги нема? професорот: ги истребивме. мажот: ти некого си истребил? професорот: да. но и сме се измешале со нив. мажот: ако имаш нешто да ми кажеш, кажи ми. професорот: цело време зборувам. мажот: ма што зборуваш? за што тоа ти зборуваш? професорот: размисли. сите ние имаме некаков неандерталски ген. не многу, но сепак го имаме. сите. и јас. например ти... иако сме сапиенси, од нив имаме многу. грижа за деца, грижење ... за постарите, за немоќните... но како токму тоа и да ни недостасува, поточно како да ни заостанува? Можеби тоа е нашиот недостаток. мажот: остави ме на мир. јас го сеам својот вид. професорот: се обидувам да ти помогнам. мажот: излези од мојот дом. професорот: зошто имаме заедница? како сме го подредиле светот? неандерталците? мажот: што ли ќе се случеше ако опстанеа? професорот: заостанато. и тоа случајно. мора да се запрашаш, што ли ќе се случеше ако останевме заедно на планетава? заедно, сите. опортунисти и искрени, простодушни и мудри. те наведува на размислување, нели? мажот: не. професорот: ќе се упропастиш. мажот: да. професорот: ќе те снема. | kuća Filip Jurjević
“What kind of house is this”, he said “Where I have come to roam?”
POPIS LIKOVA muškarac, neandertalac profesor, sapiens žena, dragovoljac kći, neshvaćena pukovnik, stariji tinejdžer pokojnik, mlađi tinejdžer hipi, ljubavnik gospodin u rozom odijelu, upravitelj
pustinja. okvir vrata s vratima. hipi, prljav i uplakan, s gitarom preko leđa. pokušava doći do daha. teško guta. podigne s poda skalp nečije duge kose. čvrsto ga stisne.
hipi: hodam kroz pustinju s papagajem na ramenu. noge mi tonu u pijesak koji je vruć. hodam prema oazi, ali kada dođem do nje ona nestane.
gospodin u rozom odijelu prođe preko scene.
hipi: hodam tako do puno oaza, ali niti jedna nije prava. žedan sam. (guta) vode.
gospodin u rozom odijelu uđe opet. nosi podložak s papirom. gleda hipija i scenu pa nešto označi na papiru. izađe.
hipi: sanjam kokos sa stabla. sanjam topli otok. sanjam kolonijalizam za siromašne. nemam vode. rame me boli i propada. pogledam papagaja. pogledam ga, ali u njegovim očima ne vidim ništa. ugrizem ga. osjetim meso i krv. metal. grizem kroz njega, sišem ga, a onda mi se povraća. (trudi se ne povratiti) horizont je isti sa svih strana. pijesak u ustima je suha krvava gvalja. (guši se) lijepi se za mene. prekriva me.
gospodin u rozom odijelu prođe, namiješta reflektor. osvijetli hipija bolje.
hipi: borim se i opet hvatam papagaja, ali on više nema očiju! sve truli i raspada se. komadi mi prolaze kroz prste. ne znam kako sam došao ovdje. žedan sam i nemam vode. ne znam što radim. žedan sam. samo želim vode. želim ispočetka. ne mogu misliti. ne znam kako sam završio tu. ne mogu se sjetiti. ne razumijem!
gospodin u rozom odijelu promotri hipija. zapiše još nešto pa ode na stranu i pritisne prekidač. mrak.
profesor i toljaga
zeleni linoleum, smeđa prostorija. u produžetku prostorije, kuhinja. muškarac, neobrijan, sjedi u fotelji. oko njegovih nogu, iza njegove kičme i pod njegovim rebrima, boce popijenog alkohola, pretežito piva. profesor, uredan i svježe izbrijan, hoda po prostoriji.
profesor: jesi li znao da su na ovom prostoru živjeli samo neandertalci?
muškarac ne odgovori.
profesor: samo oni. i nisu bili glupi. imali su velike mozgove. brinuli su za obitelj, za starije i nemoćne… lovili su u grupama, koristili oružja i oruđa, živjeli u zajednicama. civilizacija, rekla je jedna antropologinja, civilizacija počinje sa prvom zacijeljenom kosti koja je pronađena. što znači da je ova naša započela s neandertalcima.
muškarac pije.
profesor: a znaš li što znači homo sapiens? muškarac: ne. profesor: mudar čovjek. tako smo nazvali sebe. a neandertalci su bili izdržljiviji i jači. muškarac: kako ih onda više nema? profesor: istrijebili smo ih. muškarac: ti si nekoga istrijebio? profesor: da. ali smo se i pomiješali s njima. muškarac: ako mi imaš nešto za reći, reci. profesor: govorim cijelo vrijeme. muškarac: što govoriš? o čemu ti pričaš? profesor: razmisli. svi mi imamo malo neandertalskog gena. ne puno, ali ipak. svi. ja. ti, na primjer… iako smo sapiensi puno nam je ostalo od njih. briga za djecu, briga za starije, nemoćne… samo, možda nam to nije ostalo, nego zaostalo? možda je to naš zaostatak. muškarac: ostavi se mene. ja škropim svoj red. profesor: pokušavam ti pomoći. muškarac: izađi iz moje kuće. profesor: zašto imamo zajednice? kako smo pokorili svijet? neandertalce? muškarac: što nije bilo da ih je ostalo? profesor: zaostalo. i to slučajno. moraš se zapitati, što bi bilo da smo ostali skupa na planeti? skupa, zajedno, svi. i proračunati i iskreni, i prostodušni i mudri. tjera na razmišljanje, što ne? muškarac: ne. profesor: upropastit ćeš se. muškarac: da. profesor: nestat ćeš |
Commentaires